این شهرستان در طول شرقی ۴۹ درجه و ۲۲ دقیقه تا ۵۰ درجه و ۴۹ دقیقهاست و از نظر عرض جغرافیایی در عرض شمالی ۳۲ درجه و ۲۰ دقیقه تا ۳۳ درجه و ۳۱ دقیقه قرار گرفتهاست. به لحاظ وضعیت توپوگرافی این شهرستان در بخش شرقی سلسله جبال زاگرس و در حاشیه گسل زاگرس قرار گرفته و مهم ترین ارتفاعات آن کوه جهان بین است که با ارتفاع بیش از ۳۳۰۰ متر آن را پوشانیدهاست.
این شهرستان قسمت شمال شرقی استان چهارمحال و بختیاری قرار گرفتهاست. شهرستان شهرکرد از شمال به شهرستان های سامان و بِن، از شرق به استان اصفهان، از غرب به شهرستان فارسان و از جنوب به شهرستان های بروجن و کیار محدود می گردد.فواصل بین رشته کوهها را دشتهای وسیعی فرا گرفتهاست از عمدهترین دشتهای منطقه میتوان به دشت شهرکرد،دشت هفشجان و دشت بن اشاره نمود.
تقسیمات سیاسی
بر اساس آخرین تقسیمات سیاسی استان تا پایان سال ۱۳۹۳ شهرستان شهرکرد دارای ۳ بخش، ۹ شهر و ۶ دهستان بوده است.
بخش | شهر ها | دهستانها |
---|---|---|
لاران | سورشجان | لار |
سودجان | مرغملک | |
فرخ شهر | فرخ شهر | خیرآباد |
دستگرد | ||
مرکزی | شهرکرد | حومه |
هفشجان | ||
کیان | ||
طاقانک | ||
نافچ |
زبان
به طور کلی در شهرستان شهرکرد،سه گویش فارسی، ترکی و لری بختیاری رواج دارد. در اکثر مناطق شهرستان همچون شهرکرد،هفشجان، فرخ شهر و چالش تر مردم به فارسی لهجه دار تکلم می نمایند. در برخی از مناطق همچون شهر کیان،طاقانک و هرچگان مردم به زبان ترکی قشقایی و در برخی مناطق دیگر همچون سورشجان مردم به گویش بختیاری آمیخته با فارسی محلی تکلم می نمایند.مردم اینگونه مناطق را از گروه نژاد های فارس-لر می شناسند.
لازم به ذکر است که نواحی شرقی استان چهار محال و بختیاری شامل شهرستانهای شهرکرد و بروجن از دیرباز سکونت گاه گروههایی ازارامنه بوده است.هر چند در دهههای اخیر تعداد بسیاری از ارامنه چهار محال به اصفهان مهاجرت کردند.
جاذبههای طبیعی و گردشگری
شهرستان شهرکرد بواسطه آب و هوای سرد کوهستانی و نیز تابستان های معتدل دارای جاذبه های طبیعی فراوانی است.
گردشگاه چشمهزنه
گردشگاه چشمه زنه هفشجان در دامنه رشته کوه جهان بین و ۲ کیلومتری هفشجان و ۲۰ کیلومتری شهرکرد واقع شده است. در روز طبیعت هرسال بیش از ۱۰ هزار نفر از گردشگاه چشمه زنه و طبیعت زیبای آن دیدن میکنند.
این گردشگاه در غرب هفشجان و ۲۰ کیلومتری جنوب غربی شهرکرد می باشد.این گردشگاه از مهم ترین جاذبههای گردشگری نزدیک به شهرکرد مرکز کنونی استان چهارمحال و بختیاری است و آب معدنی ولالههای واژگون آن از مهم ترین ویژگیهای آن میباشد. به منظور تأمین بخشی از آب کشاورزی دشت هفشجان، سدی در ۲۰ کیلومتری جنوب شهرکرد و شمال کوه جهان بین و ۳ کیلومتری شهر هفشجان بر روی این چشمه احداث شده است. این سد خاکی با هسته رسی، دارای مخزنی به حجم ۱/۳ میلیون مترمکعب میباشد. طول تاج سد ۴۱۰ متر و عرض تاج آن ۸ متر و ارتفاع از روی پی در عمیقترین ناحیه ۴۲ متر است.در وجه تسمیه نام چشمه زنه باید توجه داشت که نام زنه به علت زایش چشمهای جوشان در کوه جهان بین هفشجان میباشد.
کوه جهانبین
کوه جهانبین در غرب شهر هفشجان در استان چهار محال و بختیاری قرار دارد.این کوه یکی از کوههای رشته کوه زاگرس است.کوه جهان بین به طول ۳۰ کیلومتر از جنوب روستای شمسآباد شروع و تا غرب روستای مصطفی آباد در حومه شهرهفشجان امتداد دارد. بلندترین قلل آن به نامهای دالانک با ۳۳۴۲ متر، هفشجان با ۳۳۱۵ متر و شمسآباد با ۳۱۳۸ متر ارتفاع میباشد.
غار جهانبین
رشته کوه جهان بین در حومه شهرکرد قرار دارد. چون از فراز قله دالانک، مرتفعترین قله رشته جهان بین، منطقه عظیمی شامل شهرکرد و شهرهای نجفآباد و اصفهان کاملا دیده میشود به همین مناسبت به آن نام جهان بین دادهاند.کوه جهانبین بهترین انتخاب برای صعودهای یک روزه در شهرستان شهرکرد می باشد. این کوه دارای جاذبه های طبیعی فراوانی است که از آن جمله می توان به گردشگاه و سد چشمه زنه،چشمه حسن،چشمه شعبان و وقت و ساعت و نیز منطقه یورتیچه جهانبین اشاره کرد که در اواسط بهار مملو از لاله های واژگون می باشد.
غار جهانبین در دامنه کوه جهانبین و در غرب شهر هفشجان و ۲۰ کیلومتری شهرکرد قرار دارد. این غار با بیش از ۱۴۰ متر عمق و متراژ عمودی عمیق ترین چاه غار طبیعی کشف شده در ایران محسوب میگردد.